 Nacíu en Sama, Llangréu, en 1966, Pablo
Antón Marín Estrada encarna en sí mesmu tola
evolución del movimientu asturianista nel últimu cuartu
del sieglu XX. De la que naz tovía taben León Delestal
y Llorienzu Novo Mier pa crear la so "Asociación
d'Amigos del Bable", pero de rapaz yá se vinculó
Marín Estrada a les mocedaes asturianistes de la cuenca
del Nalón, alredor de Conceyu Bable. Estudió Filoloxía
y participó na primer etapa de la revista llangreana Rey
Lagarto. N'actualidá vive en Xixón nonde desenrolla
una gran actividá cultural: ye ún de los animadores de
la emisora alternativa Radio Krass, fundador de
l'asociación lliteraria "El sombreru de
Virxilio", autor de lletres de canciones pa grupos
musicales, articulista de Les Noticies, poeta,
narrador, autor de llibros pa neños... Na primavera del
añu 2000 conviértese nel primer autor qu'algama un
premiu nacional (el "Abril" de narrativa pa
xóvenes) con una novela escrita en llingua asturiana. Anicióse Pablo Antón Marín na lliteratura col llibru de poemes Blues del llaberintu (1989), nel que sigue la llinia poética de les vanguardies (surrealismu, escuridá espresiva, reflesiones oníriques...), con referentes culturales del mundu del rock (Hendrix, Morrison,...) y de autores más o menos malditos. Namás qu'un añu depués, publica Les hores, llibru que supón un xiru radical na obra de Marín. El propiu autor manifiesta nel entamu que "foi pensáu con espíritu de llibru primeru". Destamiente, tolo que yera irracionalismu y misteriu vuélvese claridá comunicativa y precisión; l'autor toma dafechu partíu pol llector, por establecer una bona comunicación con elli. Ye patente nesti llibru, tantu na forma como nel fondu, l'influxu de dellos poetes de la segunda xeneración española de posguerra. El cambiu de modelu ye claru: escaezse l'autor de Rimbaud pa fixase en Gil de Biedma o Ferrater. D'esti mou averábase Pablo Antón Marín a los poetes de más valir de la segunda fornada del surdimientu (Xuan Bello, Berta Piñán, Antón García,...) colos que, dende entós, va dir de la mano, non sólo na (falando mui simplificadamente) poesía de la esperiencia, sinón tamién na busca d'un estandar lliterariu y llingüísticu más acordies col llector asturianu actual que'l que se venía proponiendo hasta entós. El llinguaxe cenciellu y la claridá son beneficios colos que Pablo Antón Marín yá nun va dexar de regalar a los sos llectores na so obra posterior. Ésta, de toles maneres, vieno medrando con rigor y ensin descansu, hasta facer d'esti autor ún de los meyores y más completos escritores en llingua asturiana, siempre dueñu d'un universu propiu de referencies (el pasáu, la señardá, el tiempu díu, pero tamién esos mundos perdíos na hestoria d'una vida, eses vides que pasen y desapaecen al par nuestru de contino...) Les traducciones d'otres llingües xugaron un papel mui positivu na formación de munchos de los narradores de la segunda xeneración del surdimientu (Milio Cueto, Xilberto Llano, Sixto Cortina,...) Nesi casu ta tamién Pablo Antón Marín, al que se-y deben versiones del Peter Pan, La máquina del tiempu, Aladín y la llámpara maraviellosa o dUn millón de vaques, de Manuel Rivas. Xente d'esti mundu y del otru (1992) ye'l primer llibru narrativu del autor llangreanu. Trátase d'un conxuntu de cuentos onde s'amiesten lo costumista y los pantástico. Col segundu llibru d'esti xéneru, Esa lluz que naide nun mata (1995) afonda nes ablucantes pero abondantes relaciones ente'l mundu de lo real y el de lo maravielloso, y algama'l premiu de Narraciones Trabe de 1994. Tamién nel 1995 publica'l so diariu personal d'esi iviernu, tituláu Agua que pasa. En 1997 ganó, 'ex aequo' con Antón García, el Premiu Xosefa de Xovellanos cola impresionante La ciudá encarnada, a medies ente novela negra y costumista ambientada nel abegosu franquismu xixonés. En 1998 publica catorce relatos de vides sombríes nel llibru Nubes negres. Al empar, la obra poética de Pablo Antón Marín axigántase colos llibros Díes d'inocencia (1992) y Un tiempu meyor (1996) (dos de los grandes llibros que dieron les lletres asturianes d'estos últimos venti años). Semeya: Alejandro Braña |